Wat is ATEX?

ATEX is door de Europese Unie in het leven geroepen om explosieveiligheid te garanderen. Ze hebben de ATEX richtlijnen opgesteld, waardoor werkgevers in de EU verplicht zijn om te zorgen voor veilige werkomstandigheden in omgevingen met een explosiegevaarlijke atmosfeer. De afkorting ATEX verwijst naar de Franse woorden atmosphères explosibles en omvat twee richtlijnen: de ATEX 114 en de ATEX 153 richtlijn. Explosiegevoelige omgevingen worden vaak ook EX-omgevingen genoemd. De ATEX richtlijnen zijn in Nederland opgenomen in de Arbowet en de Warenwet.

Waarom ATEX richtlijnen?

In diverse werkomgevingen wordt er gewerkt met brandbare stoffen die niet vervangbaar zijn door andere stoffen met minder tot geen explosierisico. In dit geval is het noodzakelijk om de explosiegevaarlijke atmosfeer onder controle te houden. Er is sprake van explosiegevaar op het moment dat een brandbare stof, gas, nevel of damp in aanraking komt met de lucht en onder atmosferische omstandigheden wordt ontstoken, wat leidt tot verbranding van de brandbare stof.

Explosiebeveiliging

De drie factoren die gecombineerd kunnen leiden tot een explosie zijn brandbare stof, zuurstof en een ontstekingsbron. Het uitsluiten van een van deze drie factoren voorkomt explosiegevaar en hiermee ook de kans op dodelijk letsel, zwaargewonden en materiële schade. Er bestaan drie principes voor explosiebeveiliging:

Primaire explosiebeveiliging

Hieronder wordt het elimineren van alle brandbare stoffen of zuurstof verstaan.

Secundaire explosiebeveiliging

Onder secundair valt het wegnemen van alle ontstekingsbronnen, bijvoorbeeld door speciale behuizingen of intrinsieke veiligheid toe te passen.

Tertiaire explosiebeveiliging

Wanneer primaire en secundaire explosiebeveiliging niet toepasbaar zijn, is tertiaire explosiebeveiliging noodzakelijk. Hierbij worden alle nodige maatregelen getroffen om een explosie gecontroleerd uit te voeren en zo de schade beperkt te houden.

Wat is ATEX 153?

In de Europese richtlijn ATEX 153 staat beschreven hoe werkgevers of eigenaren van explosiegevaarlijke werkplekken ervoor moeten zorgen dat er wordt voldaan aan de veiligheidseisen op het gebied van de inrichting van de werkplek. Daarnaast staat in deze richtlijn dat werknemers gecertificeerd moeten zijn om in EX-omgevingen te werken.

ATEX richtlijnen voor de werkplek: inrichting en onderhoud

Als er sprake is van een EX-omgeving, dan is de werkgever wettelijk verplicht om:

  • Aan te geven waar de explosiegevaarlijke omgevingen zijn
  • De explosiegevaarlijke omgeving in te delen in zones
  • Duidelijk te maken welke stoffen zich in een gebied bevinden
  • Aan te geven wat de hoeveelheid explosiegevaarlijke stoffen is
  • Explosiegevaarlijke gebieden regelmatig te controleren en onderhouden

ATEX richtlijn voor opleiding van medewerkers

Volgens de ATEX 153 richtlijn is het verplicht om medewerkers gedegen op te (laten) leiden voor het uitvoeren van werkzaamheden in EX-omgevingen.

Direct contact

Wat is ATEX 114?

De ATEX 114 richtlijn beschrijft de normen waaraan apparaten die gebruikt worden in explosiegevaarlijke omgevingen moeten voldoen, zodat deze geen ontstekingsgevaar vormen. Alleen als een apparaat is goedgekeurd door Element Materials Technology Ltd, mag het gebruikt worden in een EX-omgeving. Element Materials Technology Ltd is de partij die de externe certificatie voor ATEX doet.

Hoe zien ATEX markeringen eruit?

Herkennen van een ATEX omgeving met deze markering

Als een omgeving explosiegevaarlijk is, moet dit worden aangegeven met de volgende markering:

Herkennen van apparatuur die aan ATEX richtlijnen voldoet

Als een apparaat voldoet aan de ATEX richtlijnen, vindt u het volgende icoon op het apparaat:

Branches met explosiegevaar

In diverse branches wordt er gewerkt met explosiegevaarlijke stoffen. Denk bijvoorbeeld aan de papierindustrie, verfindustrie, (petro)chemie, houtverwerking en voedingsmiddelenindustrie. Beroepen binnen deze branches die voornamelijk met de ATEX richtlijnen te maken hebben, zijn operators, installateurs, logistiek medewerkers en monteurs.

Maatregelen tegen explosiegevaar

Algemene maatregelen die werkgevers kunnen nemen om explosiegevaar te verminderen, zijn:

  • Brandbare stoffen vervangen door minder brandbare of niet-brandbare stoffen.
  • Ontstekingsbronnen weghalen van explosiegevaarlijke omgevingen.
  • Werkzaamheden uitvoeren in zuurstofarme condities om explosiegevaar uit te sluiten.
  • Zorgen dat de brandbare stof niet buiten het beoogde werkproces terecht komt.

Zijn er ook andere normen dan ATEX?

Jazeker. Terwijl de ATEX richtlijnen gelden voor omgevingen en apparatuur in Europa, gelden er andere richtlijnen in andere landen. Op de pagina radiografische besturingssystemen voor ex-omgevingen vindt u hier een handig overzicht voor.

ATEX certificering

Om te controleren of werkplaatsen voldoen aan de ATEX richtlijnen wordt er gebruik gemaakt van ATEX certificeringen. Zo wordt het risico op gas- en stofexplosies geminimaliseerd en kunnen veilige werkplaatsen worden gewaarborgd. Met de radiografisce zenders van Hetronic draagt u bij aan een veilige werkvloer in ATEX omgevingen.

Op zoek naar radiografische besturingssystemen voor ATEX omgevingen?

Hetronic is al vele jaren toonaangevend leverancier van professionele radiografische besturingssystemen voor industriële procesbesturingstoepassingen in explosiegevoelige omgevingen. Onze industriële afstandsbedieningen voldoen aan de ATEX 114-richtlijn en kunt u gebruiken voor de volgende toepassingen:

  • Gas Zone 1 en Zone 2 IIA, IIB en IIC (2014/34/EU)
  • Dust Zone 21 en Zone 22 IIA, IIB en IIC (2014/34/EU)

Vragen over ATEX richtlijnen?

Heeft u een vraag over ATEX of de ATEX richtlijnen? Of wilt u meer informatie ontvangen over radiografische besturingssystemen voor explosiegevoelige omgevingen? Neem voor deze en al uw andere vragen gerust contact op met Hetronic. Onze specialisten geven u graag advies en helpen u met het vinden van de beste industriële afstandsbediening voor uw toepassing. Stel ons uw vraag via de chat op de website, of neem telefonisch of per e-mail contact met ons op.